Enkele spelregels bij onderhandse leningen tussen particulieren!

Overeenkomst van geldlening

Een overeenkomst van geldlening wordt in het Burgerlijk Wetboek gedefinieerd als een kredietovereenkomst, waarbij de ene partij - de uitlener - zich verbindt aan de andere partij - de lener - een som geld te verstrekken en de lener zich verbindt aan de uitlener een overeenkomstige som geld terug te betalen.

Wat mij betreft een duidelijke definitie en een definitie die ook wel bij nagenoeg iedereen bekend is. Maar waar moeten particulieren dan toch op letten bij een onderhandse geldlening?

Rente

Bij geldleningen, waarbij beide partijen natuurlijke personen zijn en beide partijen dus in privé handelen, is de lener over het geleende bedrag alleen dan rente verschuldigd, als dit schriftelijk tussen partijen is bedongen. Is er dus alleen mondeling over rente gesproken, dan is deze rente door de lener niet verschuldigd.

Dit geldt overigens wel alleen op mogelijk verschuldigde contractuele rente over het geleende bedrag. Op het moment dat de lener bijvoorbeeld de afspraken met betrekking tot het tijdstip van terugbetaling van (een deel van) het geleende bedrag niet nakomt, treedt de lener in verzuim, waardoor de uitlener alsnog aanspraak kan maken op vergoeding van de wettelijke rente. Deze wettelijke rente wordt dan berekend over het op dat moment opeisbare bedrag vanaf het moment dat lener in verzuim verkeert.

De wet bepaalt ook dat als er in een overeenkomst van geldlening of in over de geldlening tussen de uitlener en lener gevoerde correspondentie wel is vastgelegd dát er rente verschuldigd is, maar het rentepercentage dan niet is vastgelegd, de lener een rente gelijk aan de op dat moment geldende wettelijke rente verschuldigd is.

Renteloze lening

Het is natuurlijk ook mogelijk om een renteloze lening aan uw familie of vrienden te verstrekken. In dat geval zal de Belastingdienst alleen wel het rentevoordeel van de lener zien als een schenking waarover de lener dan mogelijk schenkingsbelasting moet betalen. Ook als er – in afwijking van de op dat moment marktconforme rentepercentages – een kunstmatige lage rente wordt afgesproken, ziet de Belastingdienst het verschil tussen de marktconforme (en daarmee de redelijke) rente en de afgesproken lage rente als een schenking.

Als er overigens een te hoge rente wordt afgesproken, kan de Belastingdienst het verschil tussen de afgesproken hoge rente en de redelijke (marktconforme) rente zien als een schenking van de lener aan de uitlener, waardoor de uitlener mogelijk schenkingsbelasting dient te betalen.

Volgens vaste rechtspraak is bij een onderhandse lening een afgesproken rentepercentage redelijk als dit rentepercentage maximaal 25% naar boven of naar beneden afwijkt van het rentepercentage wat banken en kredietverstrekkers gemiddeld in rekening brengen (en daarmee dus de marktconforme rente).

Terugbetaling binnen zes weken

Op grond van de wet is de lener ten slotte verplicht het door hem uit hoofde van de (onderhandse) geldlening verschuldigde bedrag, binnen zes weken nadat de uitlener aan de lener heeft meegedeeld tot opeising van het verschuldigde over te gaan, terug te betalen, tenzij een ander tijdstip voor terugbetaling is overeengekomen.

Met andere woorden: als er geen tijdstip voor terugbetaling is overeengekomen en de uitlener stuurt aan de lener een brief waarin hij om terugbetaling verzoekt, is de lener verplicht binnen zes weken het verschuldigde bedrag aan de uitlener (terug) te betalen.

Het wetsartikel waarin dit is opgenomen, is door de wetgever geschreven voor de situatie dat tussen familie of vrienden geen afspraken zijn gemaakt over de wijze van en het moment waarop het uitgeleende bedrag moet worden terugbetaald.

Denk goed na en leg afspraken goed vast

Geld uitlenen aan familie of vrienden gebeurt vaak alleen als de band met dit familielid of deze vriend goed is. Juist omdat er sprake is van een goede band, is het belangrijk om goed na te denken over de beslissing om geld uit te lenen. Is de relatie tegen mogelijke discussies over geld bestand? Om discussies te voorkomen, is het vooral belangrijk om – ondanks de familiaire relatie of goede vriendschap – een overeenkomst van geldlening op te stellen, waarin in ieder geval het volgende is vastgelegd:

• wie de lener en uitlener zijn
• het leenbedrag
• de mogelijk door de lener te betalen rente
• de manier en/of frequentie van aflossen
• de manier van betaling (via de bank of contant)
• de looptijd van de lening
• de gevolgen als terugbetaling niet op tijd lukt
• de eventuele mogelijkheid om vervroegd af te lossen
• de eventuele mogelijkheid om (tussentijds) op te zeggen

Vragen

Zit u nu nog met andere vragen over een (onderhandse) geldlening of staat u op het punt om geld uit te lenen aan familie of vrienden en heeft u hulp nodig bij het opstellen van een overeenkomst van geldlening? Vraag gerust een gratis kennismakingsgesprek aan met onze jurist of één van onze advocaten. Dan helpen wij u zo goed mogelijk op weg.

< Terug naar overzicht