Wat is het verschil tussen biologisch en juridisch ouderschap?

De termen vader en moeder komen veelvuldig voor in ons wetboek. Het lijkt misschien vanzelfsprekend dat hiermee de biologische ouders worden bedoeld, maar niets is minder waar.

In bijna alle gevallen zoals beschreven in ons wetboek, wordt met ‘vader’ en ‘moeder’ de juridische ouder bedoeld en niet de biologische ouder. Wanneer ben je dan juridisch ouder en wanneer biologisch ouder? In deze blog geef ik aan wat het verschil tussen biologisch en juridisch ouderschap is en waarom dit belangrijk is.

Biologisch ouderschap

Elk kind heeft minimaal twee biologische ouders. De biologische ouder heeft met zijn eigen lichaam een rol gespeeld bij de ontwikkeling van een embryo tot foetus. Er zijn drie soorten biologische ouders:

  • de vrouw uit wie het kind geboren is, is de biologische moeder van het kind;
  • de man die het genetisch materiaal heeft geleverd waaruit de zwangerschap is ontstaan, is de biologische vader van het kind;
  • bepaalde geleerden geven daarnaast aan dat de vrouw van wie de eicel is gebruikt voor de bevruchting, ook als biologische moeder wordt aangemerkt (Nuytinck 2018, p. 15; Broekhuijsen-Molenaar, in: T&C BW 2018, art. 1:202a BW). In dit geval leveren deze vrouw en de biologische vader het genetische materiaal.

Waarom is het belangrijk dit te weten?
Omdat een kind in Nederland recht heeft op kennis omtrent diens ontstaansgeschiedenis. Enerzijds ziet dit toe op de wetenschap en bepaalde informatie omtrent de biologische ouders van een kind zijn. Anderzijds ziet dit toe op afstammingsinformatie, welke een kind kan helpen bij de identiteitsvinding en de kennis van bepaalde erfelijke aandoeningen.

Juridisch ouderschap

Vanaf de geboorte heeft het kind in ieder geval één juridische moeder. Dat is de vrouw uit wie het kind geboren is. Op dit moment kan het juridisch ouderschap van de vrouw uit wie het kind geboren is, enkel worden verbroken door adoptie. Naast de vrouw uit wie het kind geboren is, kan het kind nog maximaal één andere ouder hebben. Dit kan zijn:

  • de man of vrouw die op het tijdstip van de geboorte van het kind gehuwd is of door een geregistreerd partnerschap is verbonden met de vrouw uit wie het kind is geboren;
  • de man of vrouw die het kind heeft erkend;
  • de man of vrouw wiens ouderschap gerechtelijk is vastgesteld;
  • de man of vrouw die het kind heeft geadopteerd;
  • de man wiens huwelijk of geregistreerd partnerschap met de vrouw uit wie het kind geboren is, binnen 306 dagen voor de geboorte van het kind is ontbonden door zijn dood.

Waarom is het belangrijk dit te weten?
Daar zijn verschillende redenen voor, namelijk onderstaande (met ‘ouder’ wordt hier telkens de juridische ouder bedoeld):

  • de naam: in onze wet staat in welke specifieke situatie het kind de geslachtsnaam van een ouder krijgt;
  • de erfgenamen: kinderen kunnen de erfgenamen zijn van hun ouders;
  • de nationaliteit: het kind is Nederlander wanneer ten tijde van de geboorte (een van de) ouder(s) Nederlander is;
  • het gezag: de juridische ouders oefenen samen het gezag uit, of één ouder oefent eenhoofdig het gezag uit;
  • bijdrage aan de kosten van verzorging en opvoeding: ouders zijn verplicht bij te dragen aan de kosten van verzorging en opvoeding van minderjarige kinderen;
  • aansprakelijkheid bij onrechtmatige daad: de ouders van een kind dat nog geen zestien jaar is, zijn aansprakelijk voor de geleden schade die uit hoofde van een onrechtmatige daad is geleden;
  • de familierechtelijke betrekking: een kind staat in familierechtelijke betrekking tot de ouders en hun bloedverwanten. Deze term komt geregeld terug in ons wetboek.

Vragen over biologisch en juridisch ouderschap?

Zoals je kunt lezen, hoeven de biologische ouders en de juridische ouders niet per se dezelfde personen te zijn. In verband met verschillende rechten en plichten is het dus relevant om te weten wie de biologische en juridische ouders van een kind zijn.

Vragen over dit onderwerp of over een andere kwestie op het gebied van familierecht? Bezoek dan ons inloopspreekuur, elke dinsdagavond van 16.30 tot 18.30 uur. Of neem contact op met mij of mijn collega Job Blok voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek.

Ook interessant:

Geschreven door:

mr. Job Blok

mr. Job Blok.
Heeft u een vraag? Neem contact op.

T: 0318 - 584 999
E: info@axiusadvocaten.nl

Ontdek wat onze advocaten voor
u kunnen betekenen.

Gratis kennismaken